“`html
İsrail, Gazze’deki ateşkes çerçevesinde dün serbest bırakılacağı beklenen 600’den fazla Filistinli tutuklunun salınımını süresiz bir şekilde geciktirdiğini duyurdu.
Hamas, dün altı İsrailli rehineyi serbest bıraktı ve bunun karşılığında İsrail’in de 602 Filistinli tutukluyu hapishanelerden bırakması bekleniyordu.
Başbakan Binyamin Netanyahu, Hamas ile yapılacak bir sonraki rehine takasının güvencesini temin etmeden ve “aşağılayıcı” olarak nitelendirdiği teslim törenlerini iptal etmediği sürece Filistinli tutukluları serbest bırakmayacağını ifade etti.
Ateşkesin ilk aşamasında gerçekleştirilecek diğer bir rehine takası daha kalmış durumda. Hamas, bu takasta dört rehinenin cenazelerini teslim edecek.
Hayatta kalan diğer rehinelerin, ateşkesin ikinci aşaması çerçevesinde teslim edilmesi umuluyor; ancak bunun için henüz bir plan yapılmış değil.
Hamas yetkilisi İzzet el-Rişk, serbest bırakılması beklenen tutukluların ertelemeye tabi tutulmasını sert bir dille eleştirdi.
İsrail’in törenleri aşağılayıcı olarak değerlendirmesi, ateşkes anlaşmasının yükümlülüklerinden kaçınmak için “esasız bir bahane” olduğunu belirtiyor.
Filistinli yetkililere göre, serbest bırakılması beklenen tutuklular arasında 50 kişi müebbet hapis, 60 kişi ise uzun süreli hapis cezasına çarptırılmış durumda. 445 kişiyse 7 Ekim’den sonra İsrail güçleri tarafından tutuklanmıştı.
Gazze’de hâlâ 62 rehin tutuklu kalırken, bunların yarısının hayatta olduğu düşünülüyor.
Hamas, Avera Mengistu ve Tal Shoham’ı Refah’tan; Eliya Cohen, Omer Shem Tov ve Omer Wenkert’i ise Nuseyrat’tan serbest bıraktı.
Kızıl Haç’a teslim edilmeden önce rehineler için geleneksel bir tören düzenlendi. Törende, rehineler sahneye çıkarılıyor, konuşmalar yapılıyor ve kendilerine sertifikalar veriliyordu.
İsrailli basın, serbest bırakılan Filistinli tutukluların üzerinde Davut yıldızı simgesi taşıyan ve “Unutmayacağız, affetmeyeceğiz” yazılı kıyafetlerle çıktığını bildirdi.
Hisham al Sayed ise tören olmadan Gazze’de Kızıl Haç’a teslim edildi ve ardından İsrail’e ulaştırıldı.
İsrail ordusu, “Hamas, İsrailli Bedevi toplumuna saygı göstermek için Hişam el Sayid için ‘tören’ düzenlemeyecek ve onu bu aşağılayıcı durumla yüzleştirmeyecek” açıklamasını yaptı.
Açıklama, “Hişam el Sayid 10 yıldan fazla süredir rehin tutulurken, İsrailli Araplara saygı neredeydi?” ifadeleriyle devam etti.
Hişam el Sayid, 2015 yılından beri Gazze’de tutuluyordu.
Hamas, 20 Şubat Perşembe günü İsrailli rehinelere ait dört cenazeyi İsrail’e iletti. Cenazelerin üçü, anne Shiri Bibas ve çocukları Ariel ile Kfir olarak tanıtıldı.
İsrail ordusu, bebeklerin cenazalarının kimliklerini doğrularken, üçüncü cenazenin Shiri Bibas’a ait olmadığını belirtti ve Hamas’ı ateşkes sözleşmesinin şartlarını ihlal etmekle suçladı.
Yaşanan gelişmelerin ardından Hamas, Cuma günü bir cenaze daha teslim etti ve bu cenazenin Shiri Bibas’a ait olduğu onaylandı.
Hamas, cenazeleri Kızıl Haç’a göndermeden önce yaptığı yazılı açıklamada, dört rehinenin İsrail hava saldırılarında yaşamını yitirdiğini ileri sürdü. İsrail ise çocukların Kasım 2023’te Hamas tarafından öldürüldüğünü belirtti.
BBC, bu iddiaları bağımsız olarak doğrulama imkânı bulamadı.
- Arap dünyasının Gazze’yi yeniden inşa planları neleri kapsıyor?
Rehine cenazeleri arasında iki çocuğun bulunması İsrail’de derin bir üzüntü yarattı.
Hamas, İsrail’in suçlamalarına yanıt verirken, rehineleri “hayatta tutmak” için var gücüyle mücadele ettiklerini belirtti ve esir yakınlarına yönelik, “Çocuklarını umursamayan bir yönetimin kurbanları oldunuz” ifadelerini kullandı.
Hamas, Kasım 2023’te Bibas ailesinin üç bireyinin İsrail saldırılarında hayatını kaybettiğini duyurdu, ancak bu duruma dair kanıt sunmadı.
Anne ve çocuklarının, 7 Ekim’deki saldırı sırasında kaçırılış anları görüntülenmişti. O gün 32 yaşındaki annenin bebekleri 4 ve 7 aylık durumdaydı.
İsrail, dördüncü cenazenin gazeteci ve barış aktivisti Oded Lifschitz’e ait olduğunu doğruladı. Lifschitz’in eşi Yocheved Lifschitz, Ekim 2023’te serbest bırakılmıştı.
Hamas yazılı bir açıklamada, ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasında serbest kalması beklenen İsrailli rehineleri tek bir grup halinde bırakmayı teklif etti.
Hamas sözcüsü Hazem Qassem, 60’tan fazla rehinenin serbest kalması karşılığında İsrail güçlerinin Gazze’den tamamen çekilmesini ve savaşın sona ermesini talep ettiklerini ifade etti.
Hamas aynı açıklamada, İsrail’in grubun silahsızlanmasını ve Gazze’den çekilmesini talep ettiğini de reddetti.
İsrail’den bu teklife yönelik henüz bir yanıt gelmedi.
Ancak İsrail siyasetinde, özellikle aşırı sağ kesimde, savaşın sona ermesi ve Hamas’ın Gazze’deki siyasi ve askeri gücünü sürdürmesi önerisi kabul görmemektedir.
Netanyahu, savaşın amaçlarından birinin Hamas’ın tamamen yok edilmesi ve Gazze’den çekilmesi olduğunu, bu çerçevede açılacak müzakere sürecinin önemine dikkat çekti.
Hamas’ın önerisinin, uzun vadeli takasların aşama aşama yapılmasını eleştiren ABD Başkanı Donald Trump’a bir taviz olabileceği düşünülmektedir.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, haftalar süren müzakerelerden sonra, ikinci aşama görüşmeleri için bir müzakere heyeti göndermeyi kabul etti.
İsrail medyasındaki haberlere göre, Netanyahu daha fazla rehinelerin serbest kalması amacıyla anlaşmanın ilk aşamasını uzatma niyetinde olduğunu belirtti. Ancak Hamas, şu anki anlaşma şartlarına sadık kalma kararlılığını vurguladı.
Ateşkesin ikinci aşamasının zorlu bir müzakere sürecini kapsayacağı, kalıcı ateşkesin ancak bu aşamada gündeme gelebileceği öngörülüyor.
Netanyahu’nun 20 Ocak’taki ABD ziyareti sırasında Donald Trump’ın “Gazze’yi devralacağız” ifadesi, bölgedeki gerginlikleri artırmıştı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu
Trump, Filistinlilerin “başka bir yere gitmesinin” gerektiğini savunurken, ABD’nin bölgeyi “Orta Doğu’nun Riviera’sına dönüştüreceğini” iddia etmişti.
Bu açıklamalara Filistinlilerin yanı sıra ABD’nin müttefiklerinden de sert tepkiler gelmiştir.
Planın ikinci aşamasında savaşın kalıcı bir biçimde sona ermesi için müzakereler gerçekleştirilmesi bekleniyor.
Üçüncü aşamada ise Gazze’nin yeniden inşa süreci planlanmaktadır.
- Arap dünyasının Gazze’yi yeniden inşa planları neleri kapsıyor?
Müzakerelere Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD aracılık yapmaktadır.
Hamas, 7 Ekim 2023 tarihinde gerçekleştirdiği saldırıda 251 kişiyi rehin almış ve yaklaşık 1200 kişiyi öldürmüştü.
İsrail’in 15 ay boyunca süren saldırılarında ise 47 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti ve Gazze’deki yerleşim alanları büyük ölçüde yok oldu.
“`
More Stories