Kosova‘nın kuzeyinde bir süredir artan gerilimin sıcak çatışmalara dönüşmesi, Avrupa’da Ukrayna’nın ardından yeni savaş endişelerine yol açtı. NATO, geçtiğimiz günlerde Kosova‘daki Barış Gücü’ne (KFOR) takviye asker gönderileceğini duyurmuştu.
TÜRK ASKERİ KOSOVA’YA GİDİYOR
Bu doğrultuda Türk ordusundan bir komando taburu, Kosova‘ya doğru yola çıktı. Milli Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Türkiye; BM, NATO, AB ve AGİT görevleri ile ikili ilişkiler kapsamında bölgesel ve küresel barış ve istikrara katkı sağlamayı sürdürmektedir. Bu bağlamda ülkemiz, ortak tarihî ve kültürel değerlerimizin bulunduğu Balkanlardaki gelişmeleri de yakından takip etmekte; son günlerde dost ve kardeş Kosova‘nın kuzeyinde gerçekleşen, bölgesel güvenlik ve istikrara zarar veren olayların diyalog yoluyla çözümü için yapıcı bir tutum sergilemekte ve taraflara itidal çağrısında bulunmaktadır.
4-5 HAZİRAN TARİHLERİNDE KIŞLAYA İNTİKAL EDECEKLER
Kosova‘da meydana gelen olaylar sonrası NATO Müşterek Kuvvet Komutanlığı/Napoli (İtalya) tarafından yapılan talebe istinaden, daha önceden NATO Kosova Gücüne (KFOR) tahsisli olan 65’inci Mekanize Piyade Tugay Komutanlığımıza (Kırklareli) bağlı bir komando taburu ihtiyat birliği olarak görevlendirilmiştir. Görevlendirilen birliğimizin 4-5 Haziran 2023 tarihlerinde Kosova’da bulunan Sultan Murat Kışlasına intikali planlanmıştır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”
KOSOVA’DA NELER OLUYOR?
Olaylar Sırpların çoğunlukta olduğu kuzey kesimde yaşanıyor. Kasım 2022’de idari personel, hakimler ve polis memurları da dahil olmak üzere bölgedeki Sırp yetkililerin toplu istifasının ardından, Sırplar, bölgede geçen ay yapılan yerel seçimleri boykot etti. Boykot üzerine katılım düşük olmasına rağmen seçilen etnik Arnavut belediye başkanları geçtiğimiz cuma günü Kosova çevik kuvvet polisinin desteğiyle makamlarına yerleşmek istedi. Ancak seçim sonuçlarını kabul etmeyen Sırplar yeni belediye başkanlarının binaya girmelerini engellemeye çalıştı. Çıkan gerginlik üzerine polis Sırpları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Bunun üzerine NATO bölgeye ilave asker gönderdi. Pazartesi günü Sırplarla NATO barış gücü askerleri arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. 50’den fazla Sırp ile 30 NATO askeri yaralandı.
ANLAŞMAZLIK NEDEN KAYNAKLANIYOR?
Nüfusun çoğunluğunu etnik Arnavutların oluşturduğu Kosova 2008 yılında bağımsızlığını ilan etti. Sırbistan, Kosova’nın bağımsızlığını tanımıyor ve resmi olarak kontrolü altında olmamasına karşın hala kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor. Kosova’nın bağımsızlığını aralarında Türkiye ve ABD’nin de bulunduğu 100 kadar ülke tanıdı. Rusya ve Çin ise Sırbistan‘ın yanında yer alarak bağımsızlığı tanımayı reddetti. Bağımsızlık çıkmazı gerilimi giderek arttırdı ve 1990’lardaki kanlı savaşların sonrasında Balkanların tam istikrara kavuşmasının önünde engel oluşturdu.
ANLAŞMAZLIĞI ÇÖZMEK İÇİN HANGİ ADIMLAR ATILDI?
Taraflar arasında ortak zemin bulmak için sürekli uluslararası platformda çaba gösteriliyor, ancak bugüne kadar kapsamlı bir anlaşmaya varılamadı. Avrupa Birliği yetkilileri ilişkilerin normalleştirilmesi için müzakerelere aracılık etti. Bu müzakereler sırasında birçok anlaşmaya varıldı. Üke içinde serbest dolaşım hakkı gibi bazı alanlarda ilerleme kaydedildi, ancak diğer alanlarda anlaşmaların hükümleri nadir olarak uygulamaya geçti. Kosova aralık ayında Avrupa Birliği üyeliği için resmen başvuruda bulundu. Sırbistan da aday ülke olarak AB’ye katılım müzakereleri yürütüyor.
